Bid’at Ehlinin Sünnete Karşı Tutumları

Sahih sünnete karşı bid’at ve hevâ ehli kimseler sünnete karşı tutumlarına göre ikiye ayrılırlar:

1- Kendi mezhebine muhalif olarak varid olduğu takdirde sünneti red ve inkâr etmekten çekinmeyen bir kesim. Bunu yaparken de bu sünnetin zannın dışında bir şey ifade etmeyen âhâd hadisler olduğu iddiasını ileri sürerler. Onlara göre itikad bahislerinde yakîn gerekir. Böyle diyenler Mutezile ve Felsefecilerdir.

2- Sünneti kabul edip, naklinin sıhhatine inanmakla birlikte kitabın âyetlerini te’vil ile uğraştığı gibi sünneti de te’vil etmeye çalışan kimseler; ta ki bunları zahir manalarından çıkartıp, sapma ve tahrif türünden istediği anlama göre yorumlayabilsinler. Bunlar ise Eş’arî mezhebine mensub müteahhir kimselerdir. Bu hususta en ileri derecede yorumu genişleten kimseler ise el-Gazzali[140] ile er-Razî[141]’dirler.

“Allah Rasûlünün kendisini vasfettiği şeyler…” ifadesi de şu demektir: Yüce Allah Kitab-ı Kerîm’inde kendisini vasfettiği bütün sıfatlara tahrif, ta’til, keyfiyetlendirme ve temsil sözkonusu olmaksızın iman etmek gerektiği gibi; aynı şekilde bütün mahlukat arasında Rabbini ve O’nun hakkında inanılması gerekenleri en iyi bilen yüce zatın Allah’ı nitelendirdiği herşeye de iman etmek aynı şekilde gereklidir. Çünkü o, Allah’ın doğru söyleyen ve doğruluğu tasdik eden rasûlüdür. Allah’ın salat ve selamları onun ve aile halkının üzerine olsun.

Bunlara imanın da aynı şekilde Kur’ân’daki buyruklara iman gibi olması gerekir. Tahrif, ta’til, keyfiyetlendirme ve temsilden uzak bir şekilde aksine bütün bu sıfatları şanı yüce Rabbimizin azametine yakışan şekliyle kabul etmek gerekir.

[140] Ebu Hamid b. Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed olup Tus’ludur. Şafîi mezhebine mensubtur. Kelam alimi, mutasavvıf, fakih ve usûl alimidir. Kelâm ve tasavvuf ilminin derinliklerine dalmış ve denildiğine göre vefatından önce yanlış kanaatlerinden dönmüştür.

Tus şehrinde 450 h. yılında dünyaya gelmiştir. İhyâ-u Ulumi’d-Din adlı eseri en meşhur eserlerindendir.

[141] Muhammed b. Dıyau’d-Din Ömer b. el-Huseyn olup, Kureyş’li Bekroğullarındandır. Taberistan’lıdır. 544 h. yılında dünyaya gelmiştir. Usûl, kelâm ve tefsir alimidir. Pek çok olan eserlerinde Kur’ân ve sünnet ile bağdaşamayan birçok husus vardır. et-Tefsiru’l-Kebir yahut Mefatihu’l-Gayb eserlerinin en meşhurlarındandır. Bu yanlışlıklarından dönüp tevbe ettikten sonra 606 h. yılında vefat etmiştir.

EL-AKÎDETÜ’L-VASITIYYE VE ŞERHİ – Şeyhu’l-İslâm İbn-i Teymiyye